เมื่อ Tableau เป็นอับดุล เอ้ย! ถามอะไรตอบได้ ด้วยภาษา NLP, Ask Data

ผู้เขียน

–Suparat Srijankard–

Article, บทความ-Tableau, บทความ-Tableau Desktop, บทความ-Tableau Server

AI, Ask Data, NLP, Tableau Desktop, Tableau Server

จากข้อมูล IDG (International Data Group) ปี 2025 ทั้งโลกจะมีข้อมูลอยู่ 163 Zettabytes หรือประมาณ 1,000,000,000 Terabyte มากกว่าปี 2017 ถึง 10 เท่า และเพิ่มขึ้นได้อีกเรื่อยๆ

ชาวโลก ชาวเรา ต่างก็ตื่นตัวเพื่อพัฒนา Software เทคโลยีของตัวเอง ให้สอดรับกับข้อมูลที่เรียกได้ว่าเป็นข้อมูลอภิมหาศาลเกินจิตนาการ หากมองภาพในองค์กรของเราเอง จากเดิมที่เคยนั่งทำ Report ของแผนกตัวเอง ถึงเวลาแล้วที่ต้องเริ่มรู้จักแหล่งข้อมูลจากแผนกอื่นๆ ขยายไปถึงนอกองค์ที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจโดยตรง อาจจะอยากรู้ธุรกิจที่เกี่ยวข้องทางอ้อม หรือแวดวงธุรกิจอื่นๆที่เราให้ความสนใจก็เป็นได้

เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่าการ Drag & Drop หรือการลากวาง เพื่อทำให้เกิด Visualization นั้น ใน Tableau ทำได้ง่ายแสนง่าย โดยทั่วไปเมื่อเราสงสัย เกิดเป็นคำถาม เอ๊ะ!อย่างนั้น เอ๊ะ!อย่างนี้มากมาย ในหัวก็ต้องคิดคร่าวๆว่าขั้นตอน ที่น่าจะต้องทำอะไรก่อนคืออะไร ค้นหาข้อมูลอะไร ลากวางยังไง เพื่อให้เกิดเป็น Visualization ได้คำตอบแล้วจึงนำไปแสดงผลหรือวิเคราะห์ต่อได้

Designing Process

แต่จะดีกว่าไหม ~~ถ้าเธอจะปล่อยฉันไป~~ ถ้าเรื่องบางเรื่อง หรือข้อมูลที่เราต้องการทราบนั้น เมื่อเราเกิดข้อสงสัยสามารถถามตอบได้แบบทันทีทันใด แค่เปลี่ยนความสงสัย ให้เป็นการถามออกไป จากนั้นให้ Tableau ช่วย Create ผลลัพธ์ออกมาเป็น View หรือ Visualization ได้เลย

Ask Data Process

What is Ask Data?

เรา: Tableau เอ้ย?

Tableau: เอ้ย

เรา: ถามอะไรตอบได้?

Tableau: ตอบได้

มาลอง Ask Data กันดู

Ask Data ใน Tableau เพื่อให้เข้าใจง่าย ผู้เขียนขอเปรียบกับอับดุลที่เรารู้จักและคุ้ยเคยมานานแล้ว จากรูป Ask Data Process จะเห็นว่าเราสามารถตัดขั้นตอนที่ 3,4 ทิ้งได้เลย ถึงจุดนี้เราก็จะมีเวลามากขึ้น

เพื่อให้รองรับข้อมูลที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ และหลั่งไหลมาจากหลากหลายแหล่งที่มาในอนาคต Tableau จึงเร่งพัฒนา เครื่องมือที่ชื่อ “Ask Data” ตั้งแต่ปี 2021 Add-in ใน Tableau Version 2021.2+ เป็นเครื่องมือ AI ที่สามารถช่วยให้คำแนะนำ และคำตอบกับเราได้ โดยเราตั้งคำถามในภาษาธรรมดาที่เราใช้สื่อสารกันอยู่ทุกวัน NLP (Natural Language Processing) ซึ่งคำตอบที่ได้จะอยู่ในรูปแบบแผนภาพ Visualization ได้อย่างรวดเร็ว พร้อมให้เรานำไปวิเคราะห์ต่อได้เลย

สิ่งคำคัญ Data ที่จะใช้ถามนั้นต้องมาจากแหล่ง Data Source บน Tableau Server/Online เท่านั้น สังเกตได้จากสัญลักษณ์ รูปไอคอน Tableau สีฟ้า (ดูรูปด้านล่างซ้ายมือ) แบบนี้จะใช้ Ask Data ได้

ถ้าสัญลักษณ์ Data Source เป็น รูปไอคอนถังข้อมูลสีขาว แบบนี้จะยังไม่สามารถใช้ Ask Data ได้ แนะนำให้ Publish ไปบน Tableau Server/Online ก่อน (ดูรูปด้านล่างขวามือ)

ตัวอย่างการใช้ฟีเจอร์ Ask Data สามารถทำได้ทั้ง Tableau Server และ Tableau Desktop Version 2021.2+

จากการทดลองใช้งาน Ask Data จะรองรับคำถามที่ไม่ซับซ้อนมากนัก คำถามง่ายๆ จะได้ผลลัพธ์ที่ตรงกับความต้องการ ตัวอย่างความสามารถในการวิเคราะห์ในข้อมูลการถาม

How many Household?

กรอกข้อสงสัยในส่วนของ Lens เสร็จแล้วกด Enter

สามารถเลือกเปลี่ยนมุมมองกราฟได้จากข้อมูลที่ถามก่อนหน้า

Show me Debt by Province?

Which provinces have Income is at Least 20,000,000 in Year 2021?

กรณีตัวเลขที่อยู่ในส่วนคำถาม ต้องระบุว่าเป็นตัวเลขประเภทอะไร เช่น ปี หรือ ตัวเลข

ข้อมูลที่เป็น Type Geographic Role คำตอบที่ได้จะเป็นแผนที่

Top 10 provinces by average income

Top 10 provinces by average Income, sort by province alphabetically

Year over Year Growth in Average Income

ปัจจุบัน Feature Ask Data ยังไม่รองรับภาษาไทย จริงหรือเปล่า? มาพิสูจน์กัน

Show me debt by จังหวัด
แสดงยอดหนี้ตาม จังหวัด

ผลลัพธ์ที่ได้

ถ้ากรอกข้อความแบบ a คำตอบที่ได้จะเป็นกราฟแท่งแสดงยอดหนี้ตามจังหวัด

ถ้ากรอกข้อความแบบ b คำตอบที่ได้จะเป็นกราฟแท่งแสดงรายได้ตามจังหวัด (คำตอบไม่ตรงกับคำถาม)

เนื่องจากผู้เขียนจำลองข้อมูลที่เก็บชื่อจังหวัดภาษาไทยไว้ โดยตั้งชื่อ Field ว่า “จังหวัด” จะเห็นว่ารูปแบบคำถามของแบบ a ยังคงรูปประโยคคำถามเป็นภาษาอังกฤษ แต่มีชื่อเฉพาะส่วน Dimension ที่อ้างถึง Field “จังหวัด” เท่านั้น แบบ a Ask Data จึงตอบออกมาได้ผลลัพธ์ที่ถูกต้องตามที่ตั้งคำถามไว้

ในขณะที่แบบ b ใช้ภาษาไทยทุกคำในการตั้งคำถาม ผลลัพธ์ที่ได้ไม่ตรงกับคำถามที่ถามเป็นการเดาค่ามาใส่ให้จึงมีโอกาสไม่ตรงกับคำถามที่ถามไปสูง

จึงสรุปได้ว่า Feature Ask Data ยังไม่รองรับการตั้งคำถามด้วยภาษาไทย สามารถตั้งคำถามโดยภาษาอังกฤษง่ายๆ โดยไม่จำเป็นต้องถูกหลักไวยกรณ์มากนัก ขอให้มี Key ที่ต้องการอยู่ในคำถาม อับดุลก็พร้อมตอบเราได้ทุกคำถาม (บนพื้นฐานข้อมูลที่เรามี)

Conclusion หากต้องการใช้ อับดุล หรือ Ask Data ใน Tableau