การกรองข้อมูลใน Tableau สามารถแบ่งได้เป็น 6 รูปแบบตามลำดับการคำนวน ดังต่อไปนี้
- Extract filters
- Data source filters
- Context filters
- Filters on dimensions
- Filters on measures
- Tableau Calc filters
การกรองข้อมูล 3 รูปแบบแรกคือ Extract filters, Data source filters และ Context filters นั้นมีการอธิบายในบทความ “การกรองข้อมูล (Filter Data) ใน Tableau# ตอนที่1” ท่านสามารถอ่านได้ที่ https://www.aiteam.co.th/การกรองขอมล-filter-data-ใน-tableau-ตอน1/
ในบทความนี้ถือเป็นตอนที่ 2 ซึ่งเป็นการอธิบายอีก 3 รูปแบบที่เหลือ ดังมีรายละเอียดและตัวอย่างดังต่อไปนี้
4. Filters on dimensions
ข้อมูล Dimension เป็นข้อมูลเชิงคุณภาพ ถ้าจะให้อธิบายง่ายๆ ข้อมูล Dimension ก็คือ ข้อมูลที่เป็นตัวหนังสือ เช่น ชื่อลูกค้า, ชื่อสินค้า, หมวดหมู่ของสินค้า หรืออาจจะเป็นข้อมูลที่เป็นตัวเลข แต่เป็นตัวเลขที่ไม่สามารถนำไปคำนวณได้ เช่น วันที่, รหัสประจำตัว, รหัสไปรษณีย์ เป็นต้น
เมื่อเราลากฟิลด์ข้อมูล Dimension ไปวางไว้ที่ Filter Shelf ใน Tableau Desktop จะโชว์หน้าต่างดังรูปด้านล่างนี้ ซึ่งมีการกำหนด Filter 4 รูปแบบ คือ General, Wildcard, Condition และ Top ซึ่งแต่ละแบบจะแยกเป็น Tab (แถบ) ดังรูป
4.1 General ใช้สำหรับเลือกข้อมูลที่คุณต้องการ เลือก หรือ ไม่ต้องการเลือกได้ โดยสามารถคลิกเลือกได้ตามต้องการ
ขั้นตอนการทำ Filter Dimension แถบ General สามารถทำได้ดังนี้
- ลาก Field ข้อมูลแบบ Dimension ที่ต้องการ Filter มาใส่ที่ Filter Shelf ตัวอย่าง ผู้เขียนเลือก Field à Category
- จากนั้นเลือก แถบ General จากนั้นเลือกข้อมูลที่ต้องการให้แสดง และ ไม่ให้แสดง เมื่อเลือกเสร็จให้กด OK
- เมื่อเลือกกรองข้อมูลเสร็จเรียบร้อยแล้ว สามารถ Show Filter เพื่อให้สามารถเลือก แสดงข้อมูลตามที่ต้องการได้ วิธีการคือ คลิกขวาที่ Category ใน Filter Shelf จากนั้นกด Show Filter
4.2 Wildcard (Tableau Desktop Only): ใช้กรองข้อมูลเมื่อต้องการกำหนดคำค้นหา หรือ กำหนดคำกรองข้อมูล เช่น อยากกรองข้อมูลที่ขึ้นต้นด้วย (Start With) หรือต้องการกรองข้อมูลที่ลงท้ายด้วย ถ้าจะยกตัวอย่างที่เห็นภาพได้ง่าย ผู้เขียนขอยกตัวอย่างข้อมูล E-mail Address คำลงท้ายของ Email จะมีหลากหลายเช่น @hotmail.com, @gmail.com, @Yahool.com เป็นต้น ถ้าท่านต้องการกรองข้อมูล ที่ลงท้ายด้วย @gmail.com ก็สามารถใช้ แถบ Wildcard แล้วเลือกที่ End With จากนั้น พิมพ์ @gmail.com ลงในช่อง Match Value
ขั้นตอนการทำ Filter Dimension แถบ Wildcard สามารถทำได้ดังนี้
- ลาก Field ข้อมูลแบบ Dimension ที่ต้องการ Filter มาใส่ที่ Filter Shelf ตัวอย่าง ผู้เขียนเลือก Field à E-mail
- จากนั้นเลือก แถบ Wildcard จากนั้นเลือกกำหนดคำกรองข้อมูลเช่น ขึ้นต้นด้วย (Star With) จากตัวอย่างผู้เขียนยกตัวอย่างกรองข้อมูลที่ Email ขึ้นต้นด้วย Al
- เมื่อเลือกกรองข้อมูลเสร็จเรียบร้อยแล้ว สามารถ Show Filter เพื่อให้สามารถเลือก แสดงข้อมูลตามที่ต้องการได้ วิธีการคือ คลิกขวาที่ E-mail ใน Filter Shelf จากนั้นกด Show Filter
ตัวอย่างต่อมาในส่วนของการ Filter ในแถบ Wildcard ผู้เขียนยกตัวอย่างการกำหนดคำที่ลงท้ายด้วย (End With) โดยผู้เขียนยกตัวอย่างการกรองข้อมูลแบบกำหนดคำลงท้าย ด้วย @hotmail.com ทำได้ดังนี้
- ลาก Field ข้อมูลแบบ Dimension ที่ต้องการ Filter มาใส่ที่ Filter Shelf ตัวอย่าง ผู้เขียนเลือก Field à E-mail
- จากนั้นเลือก แถบ Wildcard จากนั้นเลือกกำหนดคำกรองข้อมูลเช่น ขึ้นต้นด้วย (End With) จากตัวอย่างผู้เขียนยกตัวอย่างกรองข้อมูลที่ Email ที่ลงท้ายด้วย @hotmail.com
- เมื่อเลือกกรองข้อมูลเสร็จเรียบร้อยแล้ว สามารถ Show Filter เพื่อให้สามารถเลือก แสดงข้อมูลตามที่ต้องการได้ วิธีการคือ คลิกขวาที่ E-mail ใน Filter Shelf จากนั้นกด Show Filter
4.3 Condition ใช้กรองข้อมูลแบบมีเงื่อนไข เช่น ต้องการกรองข้อมูล ที่ยอดขายรวม (Sum Sales) มากกว่า 100,000 USD เป็นต้น
ขั้นตอนการทำ Filter Dimension แถบ Condition สามารถทำได้ดังนี้
- ลาก Field ข้อมูลแบบ Dimension ที่ต้องการ Filter มาใส่ที่ Filter Shelf ตัวอย่าง ผู้เขียนเลือก Field à Sub-category
- จากนั้นเลือก แถบ Condition จากนั้นกำหนดเงื่อนไขในการกรองข้อมูล จากตัวอย่างผู้เขียนต้องการโชว์ข้อมูลที่ยอดขายของ Sub-Category มากกว่าเท่ากับ (>=) 100,000 เมื่อกำหนดเงื่อนไขเสร็จแล้ว ให้กด Ok
4.4 Top ใช้กรองข้อมูลเมื่อต้องการแสดงข้อมูลเป็นอันดับ เช่น ยอดขายมากสุด 10 อันดับ หรือ แสดงข้อมูลที่มียอดขายน้อยที่สุด 10 อันดับเป็นต้น
ขั้นตอนการทำ Filter Dimension แถบ Top สามารถทำได้ดังนี้
- ลาก Field ข้อมูลแบบ Dimension ที่ต้องการ Filter มาใส่ที่ Filter Shelf ตัวอย่าง ผู้เขียนเลือก Field à Sub-category
- จากนั้นเลือก แถบ Top จากนั้นกำหนดเงื่อนไข Top / Bottom หรือ Formula ในการกรองข้อมูล จากตัวอย่างผู้เขียนต้องการโชว์ข้อมูล 10 อันดับของ Sub-Category ที่มียอดขายสูลที่สุด เมื่อกำหนดเงื่อนไขเสร็จแล้ว ให้กด Ok
5. Filter on measures
ข้อมูล Measure เป็นข้อมูลเชิงปริมาณ (Quantitative) หรือข้อมูลประเภทตัวเลข ถ้าจะให้อธิบายง่ายๆ ข้อมูลแบบ Measure ก็คือ ข้อมูลตัวเลขที่สามารถนำมาบวก ลบ คูณ หาร กันได้ เช่น ข้อมูลยอดขาย (Sales), ข้อมูลกำไร (Profit), ข้อมูลส่วนลด (Discount) เป็นต้น
เมื่อลากข้อมูล Measure ไปวางไว้ที่ Filter Shelf ใน Tableau Desktop จะโชว์หน้าต่างดังรูปด้านล่าง เพื่อให้เลือกรูปแบบการ Aggregate (สามารถเลือกได้ว่าจะ Aggregate หรือไม่ Aggregate ก็ได้) ที่ต้องการได้ดังนี้
ถัดไป คุณจะมีตัวเลือกในการสร้างตัวกรอง Measure อยู่ 4 ประเภท ได้แก่ Range of values, At least, At most และ Special ดังรูป
5.1 Range of Values สามารถเลือกระบุค่า ต่ำสุด และ มากสุด ตามที่ต้องการ
ขั้นตอนการทำ Filter Measure แถบ Range of Value สามารถทำได้ดังนี้
- ลาก Field ข้อมูลแบบ Measure ที่ต้องการ Filter มาใส่ที่ Filter Shelf ตัวอย่าง ผู้เขียนเลือก Field à Sales
- จากนั้นเลือก Range of Value สามารถเลือกระบุค่า ต่ำสุด และ มากสุด ตามที่ต้องการ จากตัวอย่างผู้เขียนเลือกโชว์ข้อมูลที่ Sum(sales) ตั้งแต่ 600,000 ถึง 836,154.003 เมื่อกำหนดเงื่อนไขเสร็จแล้ว ให้กด Ok
5.2 At Least เลือก At Least เพื่อรวมค่าทั้งหมดที่มากกว่าหรือเท่ากับค่าต่ำสุดที่ระบุ
ขั้นตอนการทำ Filter Measure แถบ At Least สามารถทำได้ดังนี้
- ลาก Field ข้อมูลแบบ Measure ที่ต้องการ Filter มาใส่ที่ Filter Shelf ตัวอย่าง ผู้เขียนเลือก Field à Sales
- จากนั้นเลือก At Least สามารถเลือกระบุตัวเลขตามที่ต้องการกรองข้อมูลได้ จากตัวอย่างผู้เขียนต้องการแสดงตัวอย่างในการกรองข้อมูลคือ ให้กรองข้อมูล Sum(Sales) ที่มีค่าน้อยที่สุดเริ่มตั้งแต่ 720,000 จนถึงค่ามากที่สุด เมื่อกำหนดเงื่อนไขเสร็จแล้ว ให้กด Ok
5.3 At Most เลือก At Most เพื่อรวมค่าทั้งหมดที่น้อยกว่าหรือเท่ากับค่าสูงสุดที่ระบุ
ขั้นตอนการทำ Filter Measure แถบ At Most สามารถทำได้ดังนี้
- ลาก Field ข้อมูลแบบ Measure ที่ต้องการ Filter มาใส่ที่ Filter Shelf ตัวอย่าง ผู้เขียนเลือก Field à Sales
- จากนั้นเลือก At Most สามารถเลือกระบุตัวเลขตามที่ต้องการกรองข้อมูลได้ จากตัวอย่างผู้เขียนต้องการแสดงตัวอย่างในการกรองข้อมูลคือ ให้กรองข้อมูล Sum(Sales) ที่มีค่ามากที่สุดไม่เกิน 750,000 เมื่อกำหนดเงื่อนไขเสร็จแล้ว ให้กด Ok
5.4 Special เลือกตัวเลือกพิเศษเพื่อกรองค่า Null รวมเฉพาะค่า Null ค่าที่ไม่ใช่ค่า Null หรือค่าทั้งหมด
ขั้นตอนการทำ Filter Measure แถบ Special สามารถทำได้ดังนี้
- ลาก Field ข้อมูลแบบ Measure ที่ต้องการ Filter มาใส่ที่ Filter Shelf ตัวอย่าง ผู้เขียนเลือก Field à Sales
- จากนั้นเลือก Special สามารถเลือกระบุ ได้ว่าต้องการโชว์ข้อมูลที่เป็น Null หรือ ไม่ต้องการข้อมูลที่เป็น Null หรือ โชว์ทุกค่า จากข้อมูลตัวอย่าง ผู้เขียน แสดงตัวอย่างการเลือกกรองข้อมูลแบบ โชว์ข้อมูลที่ Sum(Discount) เป็น Null เมื่อกำหนดเงื่อนไขเสร็จแล้ว ให้กด Ok
6. Filter table calculations
ก่อนอื่นต้องขออธิบายว่า Table Calculation คือการที่เรานำ measure ไปผ่านการคำนวณ แบบ Table Calculation เช่น การคำนวณยอดสะสม (running total) การคำนวณค่าเฉลี่ยเคลื่อนที่ (moving average) หรือ การคำนวณยอดรวม (Total) เป็นต้น และถ้าหากเรานำ Table Calculation เหล่านั้นไป Filter ข้อมูล ก็สามารถทำได้เช่นกัน แต่ Tableau จะมองการ Filter แบบนี้เป็นลำดับสุดท้าย
ในบทความนี้ขอยกตัวอย่างการ Filter table calculations แบบ “Apply table calculation filter to totals“
Example: Apply table calculation filter to totals
เมื่อคุณสร้างกราฟ และต้องการโชว์ข้อมูล ผลรวม(Total) และต้องการให้ Filter มีผลกับข้อมูลผลรวม(Total) ด้วย สามารถทำได้โดยการ ลาก calculation field ที่เราสร้างไว้สำหรับการใช้งาน Filter ไปวางที่ Filter Shelf จากนั้น คลิกขวา แล้วเลือก Apply to total ดังตัวอย่างต่อไปนี้
ข้อมูลตัวอย่างเป็นการยกตัวอย่าง ยอดขายของสินค้าในแต่ละหมวดหมู่โดยดูยอดขายทั้งหมด 1 ปี จากข้อมูลผู้เขียนสร้างกราฟข้อมูลเป็นแบบ Table หรือ ข้อมูลแบบตารางแบบง่ายๆ ดังรูปด้านล่างนี้
วิธีการสร้างข้อมูลสามารถทำได้ดังนี้
- ลาก Field Order Date ด้วยเม้าส์ปุ่มขวา มาวางที่ Columns Shelf จากนั้นเลือก Month (สีน้ำเงิน)
- จากนั้น ลาก Field Category มาวางที่ Rows Shelf
- ลาก Field Sales ไปใส่ที่ Text ใน Marks Shelf
- จากนั้น ลาก Field ที่เราสร้างขึ้น จากตัวอย่าง ผู้เขียนได้ไปสร้าง Calculation Field ขึ้น เพื่อใช้ในการ filter ข้อมูลโดยผู้เขียน สร้าง Calculation Field โดยการสูตรว่า Last() และตั้งชื่อว่า Filter Total ดังรูปต่อไปนี้
การใส่สูตรแบบนี้เนื่องจากผู้เขียนต้องการใช้ Filter อันนี้ในการโชว์ข้อมูลเดือนสุดท้าย แต่เนื่องจากข้อมูลเดือนของเรามี 12 เดือนดังนั้นเวลาที่เราเขียนสูตรแบบนี้ เมื่อเราลาก Field ‘Filter Total’ ไปวางไว้ที่ Filter Shelf จะโชว์ข้อมูลดังนี้
ข้อมูลที่มีให้เรา filter จะมีทั้งหมด 11 ค่า ให้เราทำการกด OK จากนั้น ให้คลิกขวาที่ Filter Total ที่อยู่ใน Filter Shelf และเลือก Show Filter จะได้ดังรูปนี้
ผู้เขียนจะอธิบายความหมายของค่า 0 – 11 ดังนี้ จากข้อมูลเรามียอดขายทั้ง หมด 12 เดือน และเราไปเขียนสูตรให้โชว์ข้อมูลเดือนสุดท้าย ถ้าหากต้องการโชว์ข้อมูลเฉพาะเดือนสุดท้าย ดังนั้นเราจะต้องใส่ค่า 0 – 0 แต่ถ้าหากต้องการดูข้อมูล3 เดือนสุดท้ายก็ให้ใส่ 0 – 2 (0 คือเดือน Dec และย้อนหลังไป 2 เดือนจะได้ Oct , Nov)เป็นต้นจะได้ดังรูปนี้
จากตัวอย่างจะเห็นได้ว่า การ Filter ยังไม่ถูกต้องตามความต้องการ เพราะเรายังเห็นข้อมูล 12 เดือนอยู่ แต่จริง ๆ แล้วความต้องการของเราคือการให้ Grand Total ถูก Filter ตามข้อมูลที่เราต้องการด้วย ในที่นี้คือ Grand Total จะต้องโชว์ เฉพาะเดือน Oct , Nov , Dec เท่านั้น ถึงจะถูกต้อง
หมายเหตุ Apply to Totals จะโชว์ขึ้นก็ต่อเมื่อ field ที่คุณลากมาจะต้องเป็น field ที่เกิดจากการคำนวณเท่านั้น
วิธีการทำได้ดังนี้
- คลิกที่ Filter Total ใน Filter Shelf จากนั้นเลือก Apply to totals
- ผลลัพท์จะเปลี่ยนเป็นรูปด่านล่างนี้
ตัวอย่างด้านล่างคือ Dashboard ที่ประกอบด้วย 2 View โดย View ด้านบนมีการ Apply filter to total ด้วย View ด้านล่างไม่ได้ Apply filter to total
ภาคเสริม: การ Filter Date
ข้อมูล Date เป็นข้อมูลที่มีความพิเศษ คือสามารถเป็นได้ทั้ง Discrete และ Continuous ซึ่งถ้าเรากำหนดให้ Date เป็นแบบ Discreate ดังนั้นการ Filter ก็จะเป็นแบบ Filter on dimensions (หัวข้อที่ 4) แต่ถ้าเรากำหนดให้ Date เป็นแบบ Continuous ดังนั้นการ Filter ก็จะเป็นแบบ Filter on measures (หัวข้อที่5)
การกรองข้อมูลหรือ Filter Date เป็นส่วนสำคัญอย่างยิ่งในการวิเคราะห์ข้อมูล การที่มี Filter บน Dashboard จะทำให้ผู้เรียกดู Dashboard สามารถเรียกดูข้อมูลได้หลายมุมมองด้วยตนเอง และสามารถโต้ตอบ (Interactive) กับ Dashboard ได้ เมื่อลากข้อมูล Date ไปวางไว้ที่ Filter Shelf ใน Tableau Desktop จะโชว์หน้าต่างดังรูปด้านล่างนี้
รูปแบบการ Filter Date ใน Tableau มีให้เลือกหลายรูปแบบ เราสามารถเลือกรูปแบบของการ filter ให้เหมาะกับการใช้งานได้ ในบทความนี้ผู้เขียนจะนำเสนอการ Filter ในรูปแบบต่าง ๆ ดังต่อไปนี้
- การ Filter Date แบบเลือกช่วงเวลา (Range of Date) คือแบบกำหนดวันเริ่มต้น และวันสิ้นสุดได้ ใน Tableau สามารถคลิกเลือกวันที่ที่ต้องการ หรือใช้การเลื่อนช่วงของวันที่ที่ต้องการ
วิธีการสร้าง Filter แบบ Relative Date
- ลาก Filter Date ด้วยเม้าส์ปุ่มขวา แล้ววางที่ Filter Shelf
- จากนั้นเลือก Rang of Date จากนั้น กด Next
- กำหนดวันที่ ที่ต้องการโชว์ข้อมูล จากนั้นกด OK
- จากนั้น ให้คลิกขวาที่ Field Date ที่อยู่ใน Filter Shelf จากนั้นเลือก Show Filter
ท่านสามารถ Download Dashboard นี้เพื่อศึกษาเพิ่มเติมได้บน Tableau Public ทาง AiTeam ได้ Share Dashboards นี้ให้กับทุกท่านที่สนใจ โดย Click ด้านล่างนี้
- การ Filter Date แบบอ้างอิงวันที่ (Relative Date) คือการ เลือก Filter Date เทียบกับวันอ้างอิง (ซึ่งโดยส่วนใหญ่คือวันปัจจุบัน หรือ Today Date) เช่น Filter ข้อมูล 3 เดือนจากวันปัจจุบัน เป็นต้น การกำหนด Filter แบบนี้มีข้อดีคือ เวลาเริ่มต้น (Start date) และเวลาสิ้นสุด (End date) ปรับเปลี่ยนอัตโนมัติ เพราะอ้างอิงกับวันปัจจุบัน
วิธีการสร้าง Filter แบบ Relative Date
- ลาก Filter Date ด้วยเม้าส์ปุ่มขวา แล้ววางที่ Filter Shelf
- จากนั้นเลือก Relative Date จากนั้น กด Next
- กำหนดการ Filter ที่ต้องการให้โชว์เช่น โชว์กี่วัน, กี่เดือน, กี่สัปดาห์, กี่ปี จากนั้น กด OK
- จากนั้น ให้คลิกขวาที่ Field Date ที่อยู่ใน Filter Shelf จากนั้นเลือก Show Filter
- การ Filter Date แบบ Discrete คือการที่เราจะกำหนดให้ Date เป็นแบบ Discrete เช่น Year, Month, Day เป็นต้น
วิธีการสร้าง Filter แบบ Discrete Date
- ลาก Order Date ไปวางที่ Column Shelf
- ลาก Category ไปวางที่ Column Shelf
- ลาก Sum(Sales) ไปวางที่ Row Shelf
- ลาก Field Order Date ด้วยเม้าส์ปุ่มขวา แล้ววางที่ Filter Shelf เพื่อกรองข้อมูล
- หากต้องการ Filter เฉพาะปี (Year) ให้เลือก Year จากนั้น กด Next (หน้าจอนี้ท่านสามารถเลือก Filter ข้อมูลได้ตามความเหมาะสมของข้อมูล) ดังข้อรูปตัวอย่าง ผู้เขียนเลือกที่จะ Filter Year และ Month และ หากต้องการ Show Filter เพื่อเลือกกรองข้อมูล สามารถทำได้โดย คลิกที่ Field Year ที่อยู่ใน Filter Shelf จากนั้น เลือก Show Filter ดังรูปด้านล่างนี้
- เสร็จเรียบร้อยแล้วค่ะ
ท่านสามารถ Download Dashboard นี้เพื่อศึกษาเพิ่มเติมได้บน Tableau Public ทาง AiTeam ได้ Share Dashboards นี้ให้กับทุกท่านที่สนใจ โดย Click ด้านล่างนี้